ยุทธศาสตร์การดำเนินงานสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2560 – 2564
- วิสัยทัศน์ระยะ 5 ปี (พ.ศ 2560 – 2564) “ชุมชนท้องถิ่นมีความเข้มแข็งสู่การจัดการตนเอง"
- วิสัยทัศน์ระยะ 20 ปี (พ.ศ 2560 – 2579) “ชุมชนท้องถิ่นมีความเข้มแข็งเต็มพื้นที่ประเทศไทย”
2. พันธกิจ
1) สนับสนุนและให้การช่วยเหลือแก่องค์กรชุมชนและเครือข่ายองค์กรชุมชนเกี่ยวกับการประกอบอาชีพ การเพิ่มรายได้ การพัฒนาที่อยู่อาศัยและสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของสมาชิกในชุมชน ทั้งในเมืองและชนบท โดยยึดหลักการพัฒนาแบบองค์รวมหรือบูรณาการและหลักการพัฒนาที่สมาชิกมีส่วนร่วมเป็นแนวทางสำคัญ ทั้งนี้เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและประชาสังคม
2) สนับสนุนและให้การช่วยเหลือทางการเงินแก่องค์กรชุมชนและเครือข่ายองค์กรชุมชน
3) สนับสนุนและให้การช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาองค์กรชุมชนและเครือข่ายองค์กรชุมชน ตลอดจนประสานงานการ สนับสนุนและการให้การช่วยเหลือดังกล่าวจากหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน
4) ส่งเสริมและสนับสนุนและสร้างความร่วมมือองค์กรชุมชน ทั้งในระดับท้องถิ่นระดับจังหวัดและระดับประเทศ
3. ยุทธศาสตร์การดำเนินงาน พ.ศ. 2560 - 2564
การกำหนดทิศทางและแผนยุทธศาสตร์การดำเนินงาน สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์กรมหาชน) พ.ศ. 2560 – 2564 เป็นการทบทวนจากยุทธศาสตร์การดำเนินงาน พ.ศ. 2558 – 2560 โดยมีการประเมินสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ทั้งภายในและภายนอกองค์กรที่จะส่งผลต่อการดำเนินงานและการพัฒนาของขบวนองค์กรชุมชน ยุทธศาสตร์และกรอบเป้าหมายการพัฒนาในระดับนโยบาย ดังนี้
1) ทบทวนและวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอก โดยการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกได้ศึกษา รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ.2560-2579) เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ (SDGs) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยุทธศาสตร์กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ และยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนประเด็นงานพัฒนาด้านต่าง ๆ ของขบวนองค์กรชุมชน ส่วนการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในองค์กรได้จัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการ การจัดทำทิศทางและแผนยุทธศาสตร์การดำเนินงาน สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) พ.ศ.2560-2564 ระหว่างวันที่ 30 มิถุนายน - 1 กรกฎาคม 2560
2) การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อจัดทำแผนยุทธศาสตร์การดำเนินงาน สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์กรมหาชน) พ.ศ. 2560 – 2564 ซึ่งได้มีการวิเคราะห์ยุทธศาสตร์หลักและประเด็นยุทธศาสตร์จากการดำเนินงานที่ผ่านมาและทิศทางข้างหน้าระยะต่อไป
ยุทธศาสตร์ องค์กรชุมชนเป็นแกนหลัก พื้นที่เป็นตัวตั้ง
ประเด็นยุทธศาสตร์ 4 ประเด็นยุทธศาสตร์ คือ
1) การพัฒนาโดยใช้พื้นที่เป็นตัวตั้ง สนับสนุนให้ชุมชนท้องถิ่นมีระบบที่พัฒนาไปสู่การจัดการตนเอง
2) การจัดระบบความสัมพันธ์ของชุมชนท้องถิ่นและภาคีที่เกี่ยวข้องสู่ความเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและนโยบาย
3) การพัฒนาศักยภาพคนในขบวนองค์กรชุมชนและองค์กรชุมชน
4) การพัฒนาระบบบริหารจัดการองค์กร
| ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 การพัฒนาโดยใช้พื้นที่เป็นตัวตั้ง สนับสนุนให้ชุมชนท้องถิ่นมีระบบที่พัฒนาไปสู่การจัดการตนเอง |
| เป้าประสงค์ |
ชุมชนผู้มีรายได้น้อยในเมืองและชนบทมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและมีความมั่นคงในที่อยู่อาศัย สามารถพึ่งตนเองได้
| เป้าหมาย |
2)ขยายผลและสร้างโอกาสให้ชุมชนและผู้มีรายได้น้อยเข้าถึงสวัสดิการด้านทิ่อยู่อาศัย มีที่อยู่อาศัยของตนเองและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม 176,714 ครัวเรือน
| กลยุทธ์ |
2) การพัฒนาความเข้มแข็งของเศรษฐกิจฐานราก สนับสนุนการพัฒนาระบบเศรษฐกิจและทุนชุมชนฐานรากบนวิถีเศรษฐกิจพอเพียง วิเคราะห์ปัญหาและศักยภาพของระบบเศรษฐกิจชุมชนท้องถิ่น กลุ่มเครือข่ายทางเศรษฐกิจและสร้างกลไกการเชื่อมโยงในการพัฒนาอย่างครบวงจร ตั้งแต่การผลิต การแปรรูป การบริการ และการตลาด พร้อมทั้งสามารถใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลในการสร้างคุณค่าจากสินค้าและบริการ โดยประสานความร่วมมือกับภาคประชาสังคม ภาคเอกชน และภาคีพัฒนา เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาชีพและรายได้ให้แก่คนในชุมชน ตลอดจนยกระดับคุณภาพชีวิตคนในชุมชนอยู่ดีมีสุข สามารถพึ่งพาตนเองสู่การพัฒนาและยกระดับเป็นวิสาหกิจเพื่อสังคมหรือเป็นธุรกิจของชุมชน
3) การจัดการพื้นที่อย่างมีส่วนร่วม พัฒนากลไกและระบบการจัดการร่วมของชุมชนท้องถิ่นอย่างบูรณาการ โดยระดมพลังในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาชุมชนท้องถิ่นที่ทุกฝ่ายมีส่วนร่วมอย่างเป็นกระบวนการ ตั้งแต่การสำรวจและวิเคราะห์ข้อมูลชุมชน จัดทำแผนการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นที่สอดคล้องกับสภาพปัญหาและบริบทของชุมชน โดยมีขบวนองค์กรชุมชนและสภาองค์กรชุมชนเป็นเวทีกลางในการขับเคลื่อนการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น
4) การสนับสนุนการจัดทำแผนพัฒนาชุมชนท้องถิ่น สนับสนุนการจัดทำแผนพัฒนาชุมชนท้องถิ่นระยะ 3-5 ปี โดยครอบคลุมทุกมิติทั้งด้านการพัฒนาสังคม เศรษฐกิจ ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้คนในชุมชนเกิดความตื่นตัว ตระหนักและมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น เพื่อมุ่งสู่การจัดการตนเองอย่างแท้จริง มีเป้าหมายการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นร่วมกัน ใช้แผนเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนงานพัฒนาที่จะทำให้ชุมชนท้องถิ่นมีความมั่นคง และมีคุณภาพชีวิตที่ดี โดยยังคงรักษาเอกลักษณ์และปรับใช้ภูมิปัญญาของชุมชนท้องถิ่นได้อย่างเหมาะสมในการจัดการแก้ไขปัญหาและพัฒนาชุมชน ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการฟื้นฟูและพัฒนาชุมชนท้องถิ่นสู่ความสมดุลและยั่งยืน พร้อมทั้งผลักดันและยกระดับแผนพัฒนาชุมชนท้องถิ่นเชื่อมโยงสู่แผนของหน่วยงานระดับท้องถิ่น ระดับอำเภอ และระดับจังหวัด
5) การพัฒนาความมั่นคงในที่อยู่อาศัยและที่ดินทำกินในเมืองและชนบท พัฒนาที่อยู่อาศัยผู้มีรายได้น้อยอย่างบูรณาการ เป็นการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบครอบคลุมชุมชนทั้งเมืองและชนบท มีการสำรวจข้อมูลความเดือดร้อน และใช้ข้อมูลเพื่อการวางแผนแก้ปัญหาเชิงรุก จัดทำแผน แนวทาง และรูปแบบการแก้ปัญหาที่มีความหลากหลาย ตามสภาพปัญหาของชุมชน และแผนการพัฒนาของท้องถิ่น โดยมีรูปแบบการพัฒนาทางกายภาพที่หลากหลายตามความเป็นไปได้ในเรื่องที่ดิน การจัดการของชุมชนและการยอมรับร่วมกันในท้องถิ่นครอบคลุมทั้งด้านกายภาพ ที่ดิน และการพัฒนาด้านอื่น ๆ ควบคู่กับการพัฒนาศักยภาพของชุมชนในด้านต่าง ๆ ได้แก่ การออมทรัพย์ การบริหารจัดการองค์กร การบริหารจัดการงานก่อสร้าง การจัดการที่ดิน เป็นต้น เป็นกระบวนการทำงานและการจัดการร่วมระหว่างชุมชนและท้องถิ่น โดยมีกลไกการทำงานร่วมกัน ประกอบด้วย ชุมชน หน่วยงานในท้องถิ่น และหน่วยงานระดับจังหวัด พร้อมทั้งเชื่อมโยงการพัฒนาที่อยู่อาศัยและแก้ปัญหาชุมชนให้เป็นส่วนหนึ่งของแผนพัฒนาในหน่วยงานท้องถิ่น และแผนยุทธศาสตร์จังหวัด เพื่อสร้างความมั่นคงและพัฒนาเป็นชุมชนน่าอยู่ มีสภาพแวดล้อมและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
| ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 การจัดระบบความสัมพันธ์ของชุมชนท้องถิ่นและภาคีที่เกี่ยวข้องสู่ความเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและนโยบาย |
| เป้าประสงค์ |
| เป้าหมาย |
| กลยุทธ์ |
2) การสร้างพื้นที่รูปธรรมความร่วมมือ เป็นการปฏิบัติการร่วมในพื้นที่ระหว่างขบวนองค์กรชุมชน พอช. และภาคีพัฒนา โดยมีการกำหนดรูปแบบและกติกาการทำงานร่วมกันในพื้นที่ พร้อมทั้งมีการแสดง “เจตนารมณ์ชุมชน” ผ่านสภาองค์กรชุมชน/ขบวนองค์กรชุมชน รวมถึงการพัฒนากลไกและระบบการจัดการร่วมในการขับเคลื่อนและถอดบทเรียนพื้นที่รูปธรรม ซึ่งเป็นการสร้างกระบวนการเรียนรู้และการบูรการการทำงานร่วมกันในระดับพื้นที่และระดับชาติ โดยมีเป้าหมายการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจน
3) การเชื่อมโยงแผนพัฒนาชุมชนท้องถิ่นสู่ยุทธศาสตร์จังหวัด เป็นการผลักดันให้เกิดการเชื่อมโยงและบูรณาการแผนพัฒนาชุมชนท้องถิ่นของภาคประชาชนกับแผนพัฒนาของหน่วยงานระดับท้องถิ่น อำเภอ และจังหวัด โดยได้รับการสนับสนุนหรือเชื่อมโยงบรรจุเป็นแผนพัฒนาของหน่วยงานภาครัฐ ทั้งในระดับส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และหน่วยงานท้องถิ่นหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
| ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 การพัฒนาศักยภาพคนในขบวนองค์กรชุมชนและองค์กรชุมชน |
| เป้าประสงค์ |
องค์กรชุมชนสามารถบริหารจัดการตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพตามหลักธรรมาภิบาล
| เป้าหมาย |
2) องค์กรชุมชนมีคุณภาพและขีดความสามารถในการบริหารจัดการการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอย่างมีส่วนร่วม 6,260 ตำบล (ร้อยละ 80 ของพื้นที่ อปท.)
| กลยุทธ์ |
2) การสร้างและพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลงในชุมชน เป็นการยกระดับศักยภาพแกนนำในขบวนองค์กรชุมชนสู่การเป็นผู้นำเชิงยุทธศาสตร์ ทั้งผู้นำปัจจุบันและผู้นำรุ่นใหม่ โดยค้นหาและสร้างระบบการพัฒนาผู้นำที่มีจิตอาสาและมีศักยภาพในการพัฒนา เพื่อเข้าสู่กระบวนการพัฒนาผู้นำการเปลี่ยนแปลง โดยเชื่อมโยงภาคีพัฒนาที่มีการทำงานฐานผู้นำชุมชนร่วมกันพัฒนาหลักสูตร/เนื้อหาในการพัฒนาผู้นำอย่างต่อเนื่อง มุ่งเน้นสาระสำคัญในการวิเคราะห์บริบทการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอกประเทศ เพื่อให้ผู้นำมีความสามารถในการคิด วิเคราะห์เชิงยุทธศาสตร์และการบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ รวมถึงการนำประสบการณ์มาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น
3) การยกระดับคุณภาพขององค์กรชุมชนและขบวนองค์กรชุมชน เป็นการสนับสนุนองค์กรชุมชนและขบวนองค์กรชุมชนทุกระดับให้เป็นองค์กรธรรมาภิบาล เปิดเผย โปร่งใส เพื่อเป็นกลไกการขับเคลื่อนงานในลักษณะต่างๆ เช่น คณะอนุกรรมการภาค คณะทำงานเชิงประเด็น กองเลขานุการจังหวัด/งานประเด็น เป็นต้น ส่งเสริมการสอบทานคุณภาพขององค์กรชุมชน เพื่อกำหนดทิศทาง/แผนงานในการพัฒนากลไกและขบวนองค์กรชุมชนร่วมกัน พัฒนาและเสริมสร้างกลไกการตรวจสอบถ่วงดุลทุกระดับในชุมชนท้องถิ่นบนพื้นฐานการมีส่วนร่วมทั้งในระดับชุมชน ตำบล จังหวัด และประเทศ เป็นการสร้างระบบการบริหารจัดการที่ดีที่รับผิดชอบต่อชุมชนและสังคมอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลอย่างแท้จริง อันเป็นรากฐานสำคัญของการสร้างธรรมาภิบาลในชุมชนท้องถิ่น
| ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 4 การพัฒนาระบบบริหารจัดการองค์กร |
| เป้าประสงค์ |
บุคลากรมีความรู้ ความสามารถ ปฏิบัติงานอย่างมีความสุขและมีประสิทธิภาพ
| เป้าหมาย |
2) บุคลากรมีความรู้ ความสามารถในการปฏิบัติงาน ร้อยละ 80
| กลยุทธ์ |
1) การยกระดับการใช้ข้อมูลสารสนเทศสู่องค์ความรู้เพื่อการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นและการสื่อสารเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง เป็นการพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการข้อมูล สร้างคลังปัญญาชุมชน และพัฒนานักจัดการความรู้และสื่อสารชุมชนที่สามารถพัฒนากระบวนการเรียนรู้ ถอดบทเรียน จัดการระบบ และสื่อสารเผยแพร่องค์กรความรู้ของชุมชนสู่สาธารณะ พร้อมทั้งขยายผลงานพัฒนาที่ครอบคลุมกว้างขวางขึ้น ชุมชนท้องถิ่นและภาคีพัฒนาสามารถเข้าถึงและเลือกใช้ความรู้และเทคโนโลยีได้อย่างคุ้มค่าและเหมาะสม
1.1) ส่งเสริมให้มีการใช้ข้อมูลสารสนเทศเพื่อการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น เป็นการพัฒนาและเชื่อมโยงระบบฐานข้อมูลองค์กรชุมชน เครือข่ายองค์กรชุมชน สภาองค์กรชุมชน และประเด็นงานพัฒนาด้านต่าง ๆ เช่น ที่อยู่อาศัย ที่ดินทำกิน สวัสดิการชุมชน เป็นต้น เป็นระบบฐานข้อมูลเชิงพื้นที่ที่มีความทันสมัย เป็นปัจจุบันและพร้อมใช้งาน พร้อมทั้งสนับสนุนให้ขบวนองค์กรชุมชนมีความรู้และทักษะในการใช้ประโยชน์ข้อมูลสารสนเทศเพื่อดำเนินงาน และติดตามผลการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในพื้นที่ ตลอดจนประสานเชื่อมโยงระบบฐานข้อมูลกับภาคีพัฒนาที่เกี่ยวข้อง
1.2) สร้างองค์ความรู้ที่มีคุณภาพ ส่งเสริมให้มีการจัดทำชุดองค์ความรู้ที่เป็นเครื่องมือในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น จัดการความรู้จากการปฏิบัติ ถอดบทเรียนกรณีพื้นที่รูปธรรมที่ประสบความสำเร็จเพื่อขยายผล ประสานความร่วมมือกับสถาบันการศึกษา นักวิชาการในการค้นหาองค์ความรู้ชุมชนผ่านการศึกษาวิจัย เพื่อยกระดับสู่การปฎิบัติได้อย่างเหมาะสมกับบริบทของชุมชนท้องถิ่นแต่ละพื้นที่
1.3) เพิ่มประสิทธิภาพการสื่อสารประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง พัฒนานักสื่อสารชุมชนและเพิ่มช่องทาง รูปแบบการสื่อสารที่หลากหลายกว้างขึ้น เพื่อให้งานพัฒนาชุมชนที่ชุมชนเป็นแกนหลักเป็นที่รับรู้ของสาธารณะ ทุกภาคส่วนให้การสนับสนุนพัฒนาชุมชนท้องถิ่น
2) การบริหารจัดการองค์กรสู่ธรรมาภิบาล มุ่งเน้นการวางรากฐานการพัฒนาให้เติบโตอย่างมีคุณภาพและยั่งยืนในระยะยาว ทั้งในส่วนขององค์กร พอช. และองค์กรชุมชนในทุกระดับ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาองค์กรและชุมชนให้เกิดความน่าเชื่อถือและยอมรับการดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ มีความโปร่งใส และสามารถตรวจสอบได้ โดยการปรับปรุง/พัฒนาระบบและกลไกการบริหารจัดการและการสนับสนุนการพัฒนาขบวนองค์กรชุมชนให้มีความคล่องตัว รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ และได้มาตรฐาน ทบทวนและลดความซ้ำซ้อนของขั้นตอนการทำงาน วางระบบการกระจายอำนาจ การติดตามตรวจสอบและการบริหารจัดการความเสี่ยง ตลอดจนเพิ่มขีดสมรรถนะของส่วนงานในการพัฒนารูปแบบการบริหารและกระบวนการทำงานให้มีคุณภาพ มีการนำเทคโนโลยีสารสนเทศที่เหมาะสมมาใช้สนับสนุนการทำงานด้วยความคล่องตัว โปร่งใส และสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น
3) การบริหารการเงินและสินเชื่อที่มีประสิทธิภาพ เป็นการพัฒนาระบบการบริหารเงินทุนขององค์กรให้มีความยั่งยืนและบริหารสินเชื่อให้มีประสิทธิภาพ เพื่อให้เกิดผลตอบแทนที่เหมาะสม โดยกำหนดมาตรการในการเสริมสร้างและสนับสนุนองค์กรผู้ใช้สินเชื่อให้มีระบบการบริหารที่ดี รวมถึงพัฒนาระบบความรู้ เครื่อมมือการบริหารสินเชื่อเพื่อสนับสนุนการทำงานพื้นที่ ปรับปรุงและพัฒนามาตรการทางเลือกในการแก้ไขปัญหาหนี้ผิดนัด พร้อมทั้งส่งเสริมบทบาทของขบวนองค์กรชุมชนในการพัฒนาคุณภาพองค์กรผู้ใช้สินเชื่อ
4) การบริหารและพัฒนาศักยภาพบุคลากร เป็นการพัฒนาผู้ปฏิบัติงานให้มีความรู้ความสามารถและทักษะการทำงานที่หลากหลาย สร้างทีมทำงานที่มีประสิทธิภาพ พัฒนาวัฒนธรรมองค์กร และเพิ่มประสิทธิภาพของการบริหารทรัพยากรบุคคล เพื่อให้บุคลากรมีความรู้ความสามารถ มีทักษะการทำงานที่หลากลาย ทำงานเป็นทีม มีความรับผิดชอบ มีคุณธรรม จริยธรรม สามารถพัฒนาตนเอง พัฒนาระบบเพื่อบรรลุเป้าหมายชุมชนท้องถิ่นจัดการตนเอง
4. การแปลงยุทธศาสตร์สู่การปฏิบัติ
การแปลงยุทธศาสตร์การดำเนินงานของสถาบันฯ ไปสู่การปฏิบัติ โดยเน้นการใช้พื้นที่เป็นตัวตั้ง และขบวนองค์กรชุมชนเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนงานประเด็นต่าง ๆ ในพื้นที่ และสภาองค์กรชุมชนเป็นเวทีกลางสร้างการมีส่วนร่วมในการเชื่อมโยงทุกภาคส่วน โดยยึดหลักการพัฒนาแบบองค์รวมหรือบูรณาการร่วมกัน เพื่อการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นสู่การจัดการตนเอง ดังนั้นจึงต้องมีการออกแบบการบริหารจัดการเชิงยุทธศาสตร์ เพื่อให้เกิดการแปลงยุทธศาสตร์ไปสู่การปฏิบัติอย่างจริงจังและต่อเนื่อง โดยมีแนวทางดำเนินการ ดังนี้
1) พัฒนาบุคลากรทั้งในส่วนของผู้ปฏิบัติงาน พอช. และคนในขบวนองค์กรชุมชน ให้มีความรู้ความสามารถ เท่าทันสถานการณ์การเปลี่ยนแปลง และสามารถประสาน เชื่อมโยงการทำงานกับภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อก่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนวิธีคิด วิธีการทำงานของบุคคล ชุมชน และหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐ ภาคประชาสังคม และภาคีพัฒนา โดยกระบวนเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง จากบทเรียนการทำงานที่ผ่านมาสู่การปรับวิธีคิด และวิธีการทำงานใหม่ในการปฏิบัติ รวมถึงการพัฒนาองค์ความรู้และกลไกในการเสริมสร้างศักยภาพของบุคลากรอย่างต่อเนื่อง
2) ทบทวน ปรับปรุงระบบการบริหารจัดการ โครงสร้างองค์กรและกลไกต่างๆ เพื่อสนับสนุนกระบวนการแปลงแผนยุทธศาสตร์ไปสู่การปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ โดยการทบทวนกลไกและบทบาทหน้าที่ของคณะอนุกรรมการชุดต่าง ๆ ปรับปรุงกฏระเบียบที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกับโครงสร้างการทำงานและสนับสนุนการพัฒนาขบวนองค์กรชุมชน ศึกษาและประเมินผลการปรับโครงสร้างการทำงาน พร้อมปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะในการดำเนินงาน เพื่อพัฒนาระบบการบริหารจัดการให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลเพิ่มขึ้น สอดคล้องกับยุทธศาสตร์การดำเนินงานและทิศทางการพัฒนา
3) เชื่อมโยงสู่แผนปฏิบัติการระดับองค์กรและส่วนงาน โดยมีแผนงาน/โครงการ ตัวชี้วัดและเป้าหมายการดำเนินงานที่ชัดเจนในแต่ละประเด็นยุทธศาสตร์ จัดลำดับความสำคัญของภารกิจและกิจกรรมที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ประสิทธิผลในการดำเนินงาน รวมถึงการทบทวนแผนงาน/โครงการที่ไม่เป็นไปตามเป้าหมายหรือหมดความจำเป็นในดำเนินงาน ซึ่งอาจมีการปรับลดหรือยุติโครงการหรือปรับกระบวนการทำงานใหม่ เพื่อให้มีการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด
4) สนับสนุนกระบวนการแปลงแผนสู่การปฏิบัติในระดับพื้นที่ เป็นการส่งเสริมและสนับสนุนให้ชุมชนร่วมกันจัดทำแผนพัฒนาชุมชนท้องถิ่นระยะปานกลาง 3 – 5 ปี โดยมีสภาองค์กรชุมชน/เครือข่ายองค์กรชุมชนเป็นกลไกกลางในการเชื่อมโยง มีการวิเคราะห์ศักยภาพและปัญหาของชุมชนร่วมกันจากทุกภาคส่วนในพื้นที่ กำหนดเป็นแผนการดำเนินงานที่นำไปปฏิบัติได้จริง ซึ่งอาจเป็นแผนงานในประเด็นต่าง ๆ เช่น การแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยและที่ดินทำกิน การพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน การจัดการภัยพิบัติ การพัฒนาองค์กรชุมชน เป็นต้น โดยสอดคล้องกับปัญหาและความต้องการของชุมชน และสามารถเชื่อมโยงสู่แผนยุทธศาสตร์ของหน่วยงานทั้งในระดับท้องถิ่น อำเภอ จังหวัด และภาค
5)พัฒนาระบบและกลไกการติดตามประเมินผล วางระบบการติดตามประเมินผลและการกำกับดูแลให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน สร้างเกณฑ์การวัดผลและระบบการประเมินผลขององค์กรที่เน้นผลลัพธ์ของงาน โดยสนับสนุนให้ทุกระดับในองค์กรและขบวนองค์กรชุมชนดำเนินการติดตามประเมินผลแผนงาน/โครงการ และมีการนำข้อมูลจากการติดตามประเมินผลมาใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงระบบ กลไก และแผนงาน/โครงการประจำปีอย่างต่อเนื่อง
6)ส่งเสริมการพัฒนาระบบฐานข้อมูล องค์ความรู้และการสื่อสารประชาสัมพันธ์ในระดับต่างๆ เพื่อใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจและการบริหารจัดการ โดยการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการเชื่อมโยงข้อมูลทุกระบบทั้งในมิติของงานพัฒนาและงานบริหารองค์กร ให้มีข้อมูลทันสมัย ถูกต้องและขบวนองค์กรชุมชนสามารถเข้าถึงระบบข้อมูลในการใช้ประโยชน์เพิ่มขึ้น พร้อมทั้งประสานความร่วมมือกับหน่วยงาน ภาคีพัฒนาที่เกี่ยวข้อง และสถาบันการศึกษาในการสนับสนุนด้านวิชาการ การจัดทำฐานข้อมูลเพื่อการวางแผน และใช้ประโยชน์ในการติดตามประเมินผลความก้าวหน้างานพัฒนา รวมถึงการพัฒนาการจัดการความรู้ชุมชนและสื่อสารชุมชนสู่สาธาณณะผ่านช่องทางและกลไกที่กว้างขวางและหลากหลาย
